Antologia fonetica

TRASCRIZIONI FONETICHE

Questo sito sul dialetto foggianoo si avvale dei segni diacritici del sistema IPA, in versione lievemente semplificata, per indicare una pronunzia accettabile del dialetto foggiano.

[ə] vocale centrale media, o schwa accredendate /accrëdëndåtë/ [ak:rədən'dɜtə]
[ɜ] vocale centrale semiaperta normale con accento secondario maletimbe /målëtímbë/ [mɜlə'timbə]
[ɜ] vocale centrale semiaperta normale abbunate  /abbunåtë/ [ab:u'nɜtə]
[e] vocale centrale semichiusa normale  vuleve /vulévë/ [vu'levə]
[ɘ] vocale centrale semichiusa non arrotondata caffettere /caffëtte̊rë/ [kaf:ə't:ɘrə]
[ɛ] vocale anteriore semiaperta normale  cuzzette /cuzzèttë/ [ku'tʦɛt:ə]
[ɛ] e aperta con accento secondario bellome /bbellómë/ [b:ɛ'l:ɤmə]
[ʧ] consonante /c(i)/ affricata - ciaciacche /ciaciacchë/ [ʧa'ʧak:ə]
[c] /kj/ consonante occlusiva palatale sorda chianghe /chjànghë/ ['caŋɡə] /chiagne /chjàgnë/ ['caɲ:ə]
[ɟ] consonante occlusiva palatale sonora pigghià /pigghjà/ [pi'ɟ:a]
[ʤ] /g(i)/ consonante dolce (/g/ palatale) Giuvanne /ggiuwànnë / [dʤu'wan:ə]
[ɲ] /gn/ palatale magnà /magnà/ [ma'ɲ:a]
[ɨ] vocale centrale chiusa (turbata) cucine /cucı̊në/ [ku'ʧɨnə]
[ɪ] vocale quasi chiusa fastidie /fastìdjë/ [fas'tɪdjə]
[i] Vocale chiusa curtille /curtíllë/ [kur'til:ə]
[j] /i/ semiconsonante jod (palatale) fruttajule /fruttajúlë/ [frut:a'julə]
[k] consonante /c/ occlusiva velare sorda case /cåsë/ ['kɜsə]
[ɡ] consonante /g/ occlusiva velare sonora gamme / gàmmë/ ['ɡam:ə]
[ʎ] consonante laterale approssimante palatale /gl(i)/ (dolce) uaglione [wa'ʎ:ɤnə]
[m] consonante nasale bilabiale mamme /màmmë/ ['mam:ə]
[ɱ] consonante nasale labiodentale nvetà [ɱvə'ta]
[n] consonante n nasale alveolare nanonne /nanònnë/ [na'nɔn:ə]
[ŋ] [consonante n nasale velare anghianà /anghjanà/ [aŋɟa'na] - angore /angórë/[aŋ'ɡɤrə]
[ɤ] vocale o tonica chiusa caravone /caravónë/[kara'vɤnə]
[ɔ] vocale o tonica aperta addorme /addòrmë/ [a'd:ɔrmə]
[ɔ] vocale o aperta con accento secondario conzapiatte [kɔnʣa'pjat:ə]
[w] vocale u semiconsonante wau (velare) acque /àcquë/ ['ak:wə]
[s] consonante s con suono aspro o sordo sere /sérë/ ['serə]
[ʃ] consonante fricativa postalveolare /sc/ sorda sciacque /sciàcquë/ ['ʃ:ak:wə]; sckife /šchífë/ [ʃ'kifə]
[ʉ] vocale /u/ centrale (turbata) tufe /tůfë/ ['tʉfə]
[ʊ] vocale /u/ quasi chiusa calucce /calùccë/ [ka'lʊtʧə]
[u] vocale /u/ poteriore chiusa cambagnule /cambagnúlë/ [kamba'ɲ:ulə]
[z] consonante /s/ con suono dolce o sonoro  sderrupe /ṡdërrůpë/ [zdə'r:ʉpə]
[ʦ] consonante /z/ con suono aspro o sordo  zíje /zìjë/ ['ʦɪjə]
[ʣ] consonante /z/ con suono dolce o sonoro anziane /anżjånë/ [an'ʣjɜnə]

La parabola del figluol prodigo

Versione in dialetto foggiano mandata intorno al 1834 da G. Guerrieri a Don Raffaele Liberatore per gli studi del dialettologo Bernardino Biondelli.

Ce steva nu patre ca teneva duj figghj..i. Lu chijù quatrare dicij..e a lu patr..e:
[ʧə s'tɘvə nu 'patrə ka tə'nɘvə 'dʉjə 'fɪɟ:ə. lu c:ʊ kua'trɜrə di'ʧɪjə a lu 'patrə

Oje tatà sa che ce stà de nuovo? Damma la parziona mia. E li spartije la rroba.
ɤ ta'ta 'sɜjə kɛ tʧə s'tɜʧə da 'nuvə: 'dam:ə la par'ʦjɤna 'mɪjə. ɛ li spar'tɪjə la 'r:ɔb:ə.

Nó stije manca nata jurnata, se facie nu fangotto d’ogne cose. Lu quatrare fece

nə s'tɪjə 'maŋɡə n'ata jur'nɜtə, sə fa'ʧɪjə nu faŋ'ɡɔt:ə d'ɔɲ:-ɛ 'k:ɤsə. lu kwa'trɜrə fa'ʧɪjə

sette carrine, e ce ne jije a nu pajese darrass..e darass..e. Là se sprecaie ogne

'sɛt:ə ka'r:ɪnə, ɛ sə nə 'jɪjə a nu pa'jɘsə da'r:as:ə da'r:as:ə. 'l:a sə sprə'kɜjə 'ɔɲ:-ɛ

cosa, campanno come a nu signore ricco. Quanno avie frusciato tutto, ce venia na
'k:ɤsə, kam'ban:ə 'kum-ɛ nu si'ɲ:ɤrə 'rɪk:ə. 'kwan:ə a'vɪjə fru'ʃ:ɜtə 'tʊt:ə, ʧə və'nɪjə na

carastia ca Dio te le pozza accuntà. Accommenzaje a fa alia palia, e cicalia canta.
karəs'tɪjə ka 'd:ɪjə tə lə 'pɔtʦə ak:un'da. ak:umən'ʣɜjə a 'f:a 'alja 'palja, ɛ tʧi'kalja 'kandə.

Pò jije a truvà, e se mettije appierz..e appierz..e a nu signore di quillo pajese.
'pɔ 'jɪjə a tru'wa, ɛ s:ə mə't:ɪjə a'p:irʦə a'p:irʦə a nu si'ɲ:ɤrə də 'kwɪl:u pa'jɘsə.

Quisto mò, pe non farse chiù nzalanì, lu mannaje a guardà li puorce. Pe la fama nò
'kwɪstə mɔ, pə nən 'farsə c:ʊ nʣala'nɪ, lu ma'n:ɜjə a war'da li 'purʧə. pə la 'fɜmə nən

sapeva che chiù fà, e come a n’allangate se voleva anghjì lu stefano d’agliannole
sa'pɘvə kɛ c:ʊ f:a, ɛ 'kum-a n-al:aŋ'ɡɜtə sə vu'lɘvə aŋ'ɟɪ lu 'stɛfanə d-i 'ɟan:ələ

ca mangiavano li puorce. E fosse stato lu dDio e l’avesse potuto rusulià. Dicije
ka ma'ɲ:avənə li 'purʧə. ɛ 'fɔs:ə 'stɜtə lu 'd:ɪjə. ɛ l-a'vɛs:ə pu'tʉtə rusuli'ja. di'ʧɪjə

tann, fra iss, e iss, e come fazz? Aiì quanta cafune je jetteno lu pane pe infaccia
'tan:ə, fra 'ɪs:ə ɛ 'ɪs:ə, ɛ 'k:umə 'fatʦə? a'ɪ 'kwanda ka'fʉnə sə 'jɛt:ənə lu 'pɜnə m'batʧə

a la casa de patremo; e io me staco a morì de fame... Che fazz... vogghio jì.
a la 'kɜsə də 'patəmə; ɛ 'ɪjə mə s'tɜkə a m:u'rɪ də 'fɜmə... kɛ 'fatʦə... 'vɔɟ:ə 'jɪ.

Mo me ne vaco guatto guatto nata vota a do pateme. Che l’aggh’a dice. Tatà mije,
mɔ mə nə 'vɜkə 'kwat:ə 'kwat:ə n'ata 'vɤtə a d:ɔ 'patəmə. kɛ l'aɟ:a 'dɪʧə. ta'ta 'mɪjə

aggh’affesa a Dio, e no l’agghio voluto proprio sentì. Ghijo non agghio faccie de
'aɟ:ə a'f:ɘsə a 'd:ɪjə ɛ nə l:'aɟ:ə vu'lʉtə 'prɔpjə sən'dɪ. 'ɡɪjə nən 'aɟ:ə 'fatʧə də

di ca te sonte figghj. Pigghjemo come a nu garzone tuje. Se mettie la via sotta
dɪ ka tə 'sɔndə 'fɪɟ:ə. 'pɪɟ:əmə 'kum-a nu ɡar'ʣɤnə 'tʉjə. sə mə't:ɪjə la 'vɪja 'sɔt:ə

e turnaje a ddo lu patre. Manco era arrevato, lu patre l’allusciaje, se sentije crepà lu
ɛ t:ur'nɜjə a d:ɔ lu 'patrə. 'maŋɡə ɛrə ar:u'wɜtə, lu 'patrə l-al:u'ʃ:ɜjə, sə sən'dɪjə krə'pa lu

core, se jettaje ncuollo, e l’accedije de vase. Li dicije lu figghio: tàtà ghije agghj’
'kɤrə, sə jə't:ɜjə ŋ'ɡʊllə, ɛ l-atʧə'dɪjə də 'vɜsə. li də'ʧɪjə lu 'fɪɟ:ə ta'ta 'ɡɪjə 'aɟ:ə

affesa a Dio, e te n’agghie fatte assai. Come me può chjù canosce pe figghiete?
o'f:ɘsə a 'd:ɪjə ɛ tə n'aɟ:ə 'fat:ə a‘s:ɜjə. 'kumə mə 'pujə c:ʊ ka'nɔʃ:ə pə 'fɪɟ:ətə?

Lu patre senza abbadà a niente chiamaje tutta la gente de servizie e dicije.
lu 'patrə 'sɛnʣa ab:a'da a 'n:ində ca'mɜjə ‘tʊt:ə la d'ʤɛndə də sər'vɪdʣjə ɛ d:i'ʧɪjə.

Currite, jate a pigghià li panne ca teneva apprima stu figghio, vestitelo da la capa
ku'r:ɪtə, 'jɜtə a p:i'ɟ:a li 'pan:ə ka tə'nɘvə a'p:rɪmə stu 'fɪɟ:ə, vəs'tɪtələ da la 'kɜpə

nzino a lu pede, turnatela a mette l’aniello, e cauzatelo a da nuovo.
n'ʣɪnə a lu 'pɘdə, tur'natələ a m:ɛt:ə l-a'nil:ə, ɛ kavə'ʦatələ da 'nuvə.

Jate accattà nu vitiello grasse, acceditelo, ce lo volimo magnà, e ce volimo fa tunn
'jɜtə ak:a't:a nu və'til:ə 'gras:ə, atʧə'dɪtələ, ʧə lu vu'lɪmə ma'ɲ:a, ɛ tʧə vu'lɪmə fa 'tun:ə

tunn. E stu figghio mio era muorte pe mè, e mò è arresciuscetate, s’era perzo, e
'tun:ə. ɛ stu 'fɪɟ:ə 'mɪjə ɘrə 'murtə pə m:ɛ, ɛ m:ɔ ɛ ar:əsuʃ:ə'tɜtə, s'ɘrə 'pɛrʦə, ɛ

l’agghio acchiato. E ghjireno a lu festino.

l 'aɟ:ə ak:i'jɜtə. ɛ 'ɟ:ɪrənə a lu fəs'tɪnə.]

La dama di Guascogna ed il Re di Cipri

(Novella 1, IX del Decamerone di Giovanni Boccaccio. Versione in dialetto foggiano di Giuseppe Marchesani Villani del 1874.

T’agghiö accuntà nu fattö: A lu tiempö de lu primö Rre dë Ciprö, doppö cä

t 'aɟ:-ak:un'da nu 'fat:ə. a lu 'timbə də lu 'prɪmə r:ɛ də 'ʧɪprə, dɔp:ə ka

Guffredö lu Bugghionë vincijë la Terra Santä, succidijë cä na signorä dë la

ɡu'f:redə lu bu'ɟ:ɤnə vən'ʤɪjə la 'tɛr:a 'sandə, sutʧə'dɪjə ka na si'ɲ:ɤrə də la

Guascognä ijë cu li pëllëgrinï a Gërusalemmë, e quannö turnajë e arrëvajë a Ciprö,

ɡwas'kɔɲ:ə 'jɪjə ku li pəl:ə'grɪnə a dʤərusa'lɛm:ə, ɛ kwa'n:ə tur'nɜjə ɜ ar:u'wɜjə a 'tʧɪprə

certë malazzionantë së l'arrunzarënö a la vastasegnä. La povërä schianätä nun potëvä

'ʧɛrti malatʦju'nandə sə l-ar:un'ʣarənə a la vasta'sɛɲ:ə. la 'pɔvəra sca'nɜtə nən pu'tevə

truvà pacë pë lu dulorë cä sentevä, pigghiajë la viä e pensajë dë rëcorrë a lu Rre;

tru'wa 'pɜʧə pə lu də'lɤrə ka sən'devə, pi'ɟ:ɜjə la 'vɪjə ɛ p:ən'ʣɜjə də rə'kɔr:ə a lu r:ɛ;

ma truvannësë a parlä cü unö, quístö lë dicijë: « Tu chë vajë facennö, cï pierdë

ma tru'wan:əsə a p:ar'la ku 'ʉnə, 'kwɪstə lə di'ʧɪjə:«tu 'k:ɛ 'v:ɜjə fa'ʧɛn:ə, ʧə 'pirdə

lu tiempö, pëcchè quillu là è accussì dlasciatö e minchiarinö, cä nun sulamentë

lu 'timbə, pə'k:ɛ 'kwɪl:u l:a ɛ ak:u's:ɪ d:əla'ʃ:ɜtə ɛ m:əŋɟa'rɪnə, ka nun sula'mɛndə

nun facë justiziä a l'angiuriä dë l'autë, ma së surchiä quillë cä le fannö a issö

nən 'fɜʧə dʤus'tɪtʦjə a l-an'ʤʊrjə də l-'avətə, ma sə 'surcə 'kwɪl:ə ka lə 'fan:ə a 'ɪs:ə

stessö; cä së unö lu pisciä 'ncapö, mancö së në ncarïcä: sï trattä cä së unö tenë

s'tɛs:ə; ka si 'ʉnə lu 'pɪʃ:ə ŋ'ɡɜpə, 'maŋɡə sə nə ŋ'ɡarəkə. sə 'trat:ə ka si 'ʉnə 'tenə

na sustä cu quaccunö, së la scontä cü n'angiuriä cä lë facë. » La signorä, a sëntì

na 'sʊstə kə kwa'k:ʉnə, sə la s'kɔndə ku n-an'ʤʊrjə ka lə 'fɜʧə.» la si'ɲ:ɤrə, a s:ən‘dɪ

quësto, perdijë tuttä la spëranzä dë vëndëcarsë, e pë truvà nu sulliëvö dë lu

'kwɪstə, pər'dɪjə 'tʊt:a la spə'ranʣə də vəndə'karsə, ɛ p:ə t:ru'wa nu su'l:ivə də lu

rammarëco cä tenevä, pigghiajë la viä e penzajë dë pungëcà quillü minchiarinö

ra'm:arəkə ka tə'nevə, pi'ɟ:ɜjə la 'vɪjə ɛ p:ən'ʣɜjə də punʤə'ka 'kwɪl:u məŋɟa'rɪnə

dë lu Rre; e tuttä chiagnennö ijë da issö, e dicijë: « Signorë miö, io vengö da te,

də lu 'r:ɛ; ɛ 't:ʊt:a ca'ɲ:ɛn:ə 'jɪjə da 'ɪs:ə, ɛ d:ə'ʧɪjə. si'ɲ:ɤrə 'mɪjə, 'ɪjə 'vɛŋɡə da tɛ,

no pë cërcà vëndettä dë l'angiuriä cä ànnö fattö a me, ma pë na suddësfazionë

nɔ pə tʧər'ka vən'dɛt:ə də l-an'ʤʊrjə k'an:ə 'fat:ə a m:ɛ, ma pə na sud:əsfa'tʦjɤnə

vogghiö cä m’ammiëzzï cumë fajë tu a suffrì l'ingiurië cä tuttï të fannö; accussì

'vɔɟ:ə ka ka m-a'm:ɪdʣjə 'kumə 'fɜjə tʊ a s:u'f:rɪ l-an'ʤʊrjə ka 'tʊt:ə tə 'fan:ə; ak:u's:ɪ

iö më l'amparö e suffrarraggio cü pacienzä l'angiuriä cä m'ànnö fattä; cä Diö lu

'ɪjə mə l-am'bɜrə ɛ suf:ra'r:aɟ:ə kə p:aʧi'ɛnʣə l-an'ʤʊrjə ka m 'an:ə 'fat:ə; ka 'd:ɪjə lu

sapë, s’iö lu putarriä fa, cü tuttö lu corë të la rialarriä, pecchè tu saië accussì bellö

'sɜpə, s'ɪjə lu puta'r:ɪjə fa, kə 't:ʊt:ə lu 'kɤrə tə la rijala'r:ɪjə, pə'k:ɛ tʊ 'sɜjə ak:u's:ɪ 'b:ɛl:ə

suffrì. » Lu Rre, cä avevä durmutö fin'a tannö, cumë së sï fossë dëscitatö, primä

su'f:rɪ » lu r:ɛ, k-a'vevə dər'mʉtə 'fin-a 't:an:ə, 'kumə sə sə 'fɔs:ə dəʃ:ə'tɜtə, 'prɪmə

accummenzä a fa pagà carä l'angiuriä dë sta signorä, e pò addventajë cumë

Ak:ummɛn'ʣə a f:a pa'ɡa 'kɜrə l-an'ʤʊrjə də sta sə'ɲ:ɤrə, ɛ p:ɔ ad:əvən'dɜjə 'kum-ɛ

nu Rodë cü tuttë quantë, nun zia majë Diö, quaccunö malapenä tazzëcavä l’unorë

nu ‘rɤdə kə 't:ʊt:ə 'kwandə, nʣja'mɜjə 'd:ɪjə, kwa'k:ʉnə mala'penə tatʦə'kɜvə l-o'nɤrə

dë la crona. »

də la kə'rɤnə. »

Vurrije ca chiuvessre maccarune.

Ninna nanna tradizionale foggiana pubblicata da Filippo Bellizzi nel 1894.

Vurrije ca chiuvessre maccarune.

vu'r:ɪjə kɛ cu'wɛs:ərə mak:a'rʉnə.

E na muntagne de cáse grattáte!

ɛ na mun'daɲ:ə də 'kɜsə ɡra't:ɜtə!

Li prete de la stráte carn’ arrustute:

li 'prɘtə d-a s'trɜtə 'karn ar:us'tʉtə:

E l’acque du lu már vìn’ anneváte!

ɛ l'ak:wə də lu 'mɜrə 'vɪne an:ə'vɜtə!

Trament’ascev’u sole alla campagna.

Brindisi raccolto da Giuseppe Lo Campo e pubblicato nel 1897.

Trament’ascev’u sole alla campagna,

tra'mɛnd-a'ʃ:ev-u 'sɤlə al:a kam'baɲ:ə,

P’ cumbnazione acchiai na bella donna,

pə k:umbəna'tʦjɤnə a'c:ɜjə na 'b:ɛl:a 'dɔn:ə,

Era capilli ricci e faccia tonna,

'erə ka'pɪl:ə 'rɪtʧə e 'f:atʧa 'tɔn:ə,

Chiù janca d’la neve d’a muntagna;

c:ʊ 'j:aŋɡə də la 'nevə d-a mun'daɲ:ə;

Nmizz’a lu pitto suo so’ doi chilonna

'm:inʣ-a lu 'pit:ə 'sʉjə sɔ 'd:ɤjə kə'lɔn:ə

Una mena zucchere e l’ata manna,

'ʉnə 'mena 'ʦʊk:ərə ɛ l-ata 'man:ə,

Si Dijo mi la dà sta bella donna,

si 'd:ɪjə mə la 'da sta 'b:ɛl:a 'dɔn:ə

L’aggja da mantinè alle mie cumanna.

l'aɟ:a da mandə'nɛ 'al:ə 'mɪjə ku'man:ə.

U suggialisto e la mugliera

Sonetto di Elisa Giordano. Primi anni del 1900.

Scippullo seia fatto suggialisto

ʃə'p:ʊllə s-ɛ 'f:at:ə suʧa'lɪstə

E tutto mbicatato m’have ditto

e 't:ʊt:ə mbəka'tɜtə m'ɜvə 'dɪt:ə

“Ngi stanno cchiù Madonne e Giesù Cristo,

“nʤə s'tan:ə c:ʊ m:a'dɔn:ə e 'dʤəsə 'krɪstə,

“Non crede a sti papocchie n’omo ritto!”

“nən 'kredə a sti pa'pɔc:ə n'ɤmə 'rɪt:ə!”

Vedènnimo tremà, cchiú face u ntisto:

və'dɛn:əmə trə'ma, c:ʊ 'fɜʧə u n'dɪstə:

“O vinni sti cambane citto citto,”

“o 'vɪn:ə sti kam'bɜnə 'ʧɪt:ə 'ʧɪt:ə,”

“O sti mammocci tui di cartapista

“ɔ sti ma'mɔtʧə 'tʉjə də karta'pɪstə

“I fazzo fa nu zumpo sop’u titto.

“i 'fatʦə fa nu 'ʦʊmbə 'sɤp-ɔ 'tɪt:ə

“Mo l’uocchi l’hanno apierti i gattarielli:

“mɔ l'ʊc:ə l'an:ə a'pɪrtə i ɡa't:arɪllə:

“A forza nosta è schiitto a suggietà.

“ a 'fɔrʦa 'nɔstə ɛ ʃ'kɪt:ə a sudʤi'ta.

“Nci pòten’accurdà cchiú a turnesielli.

“nʤə pɔtənə ak:ur'da c:ʊ a t:urnə'sɪl:ə.

“Mo li fatiche noste hanna pagà

“ mɔ li fa'tɪkə 'nɔstə 'an:a pa'ɡa

“Si nno facimo sciopr’! E i capuzzielli

“sə n:ɔ fa'ʧɪmə 'ʃ:ɔpərə! ɛ i kapu'tʦɪl:ə

“C’a foca ‘nganna, a cap’hanna calà.”

k-a 'fɤka ŋ'ɡan:ə, a 'kɜpə 'an:a ka'la ”

Aaah! ammenazz’ lu ciucce ‘u mulenäre.

Componimento attribuito a Luigi Rispoli, pubblicato nel numero unico letterario “Maggio” nel 1905.

Aaah! ammenazz’ lu ciucce ‘u mulenäre;

[aaa! Am:ə'natʦə lu 'ʧʊtʧə u mulə'nɜrə;

E nu guaglione cante pe la vije:

ɛ nu ɡwa'ʎ:ɤnə 'kandə pə la 'vɪjə:

-Cum’ e la renele vularrij vuläre

'kum-ɛ la 'rɛnələ vula'r:ɪjə vu'la
Sop’ u balcone de la nenna mije!-.

'sɤp-ɔ b:al'kɤnə də la 'nɛn:a 'mɪjə!

Tutte se so’ ‘ddurmut’ e dda luntäne

'tʊt:ə sə sɔ d:ur'mʉtə ɛ d:a lun'dɜnə

Se sent’ lu sûone de lu pandulline.

sə 'sɛndə lu 'sunə də lu mandu'l:ɪnə

Stann’ abballanne, mentr’ ‘u tarrazzäne

s'tan:-ab:a'l:an:ə, 'mɛndr-u tar:a'tʦɜnə

väce ‘n-campagne cu sta fuleppine.

'vɜʧə ŋɡam'baɲ:ə ku sta fulə'p:ɪnə

- O Pataterne, dice, pecchè a stu munne

ɔ pate'tɛrnə, 'dɪʧə, pə'k:ɛ a stu 'mʊn:ə
Ci-ha dda ghesse sta sorte ‘ defferenze,

ʧ'ad:a 'ɡɛs:ə sta 'sɔrt-ɛ dif:e'rɛnʣə,

Ca une väce tant’avt’e n’at’affunne?

ka 'ʉnə 'vɜʧə 'tand'avətə ɛ n'atə a'f:un:ə?

Pigghiamacille ‘n-zanda pacijenze!-

piɟ:ama'ʧil:ə n'ʣanda paʧi'ɛnʣə!-]

Duje ucchije t’hanne aucchia̸te

Formula magica contro il malocchio raccolta da A. Capozzi e pubblicata nel 1989.

Duje ucchije t’hanne aucchia̸te

['dʉjə 'uc:ə t 'an:ə au'c:ɜtə

tre Sande t’hanne aiuta̸te

trɛ 's:andə t 'an:ə aju'tɜtə

u Padre, u Figghije e u Spįrete Sande.

u 'padrə, u 'fɪɟ:ə ɛ u s'pɪrətə 'sandə]

I proverbi del terrazzano

Fidanza Oriana, dattiloscritto, Istituto di Antropologia culturale, Bari 1992.

Chi aspette ‘u piatte da l’ate, ‘u suje s’u magne fridde
[ki as'pɛt:ə u 'pjat:ə da l'atə, u sʉje s-u 'maɲ:ə 'frɪd:ə]

Mazze e panelle fanne i figghije belle
['matʦə ɛ p:a'nɛllə 'fan:ə i 'fɪɟ:ə 'b:ɛl:ə]

Chi tene nu figghije l’affoghe e chi ne tene dîce l’allope
[ki 'tenə nu 'fɪɟ:ə l-a'f:ɤkə ɛ k:i nə 'tenə 'diʧə l-a'l:ɤpə]

Chi troppe s’avasce, ‘u cule mostre
[ki 'trɔp:ə s-a'vaʃ:ə u 'kʉlə 'mɔstrə]

Da chi nun tene figghije, nun ce jenne né p'ajute né pe cunziglie!
[da ki nən 'tenə 'fɪɟ:ə, nən ʤə 'jɛn:ə nɛ p:a'jʉtə nɛ pə k:un'ʣɪʎ:ə!]

U delore è de chi u sende, nò de chi passe e tene mende
[u də'lɤrə ɛ də ki u 'sɛndə, nɔ də ki 'pas:ə ɛ tənə'mɛndə]

Maccarune e cardungille ... allegre allegre, cafungille
[mak:a'rʉnə ɛ k:ardun'ʤillə ... a'l:ɛɡrə a'l:ɛɡrə, kafun'ʤil:ə]

A femmene è cume na castagne, fore è bbone e dinte ten'a magagne
[a 'fɛm:ənə ɛ 'kumə na kas'taɲ:ə, 'fɤrə ɛ 'b:ɤne ɛ 'dɪndə 'tenə a ma'ɡaɲ:ə]

Nuje ce magneme i lupìne, n’ate arrete a nuje se magnene i scorze
['nʉjə ʧə ma'ɲ:ɜmə i lu'pɪnə, n'atə a'r:etə a 'n:ʉjə sə 'maɲ:ənə i s'kɔrʦə]

Chi zappe vœve l’acqua, chi pote vœve u vine
[ki 'ʦap:ə 'vɘvə l 'ak:wə, ki 'pɤtə 'vɘvə u 'vɪne]

L’acquarelle du cafone chiove e nun t’mbonne

[l-ak:wa'rɛl:ə d-u ka'fɤnə 'cɤvə ɛ nun tə m'bɔn:ə]

Addumanne a l'acquarule si l'acque è freške

[ad:u'man:ə a l-ak:wa'rʉlə si l'ak:wə ɛ 'frɛʃkə]

U ciuccie attaccate lunghe pigghije u vizie

[u 'ʧʊtʧə at:a'k:ɜtə 'luŋɡə 'pɪɟ:ə u 'vɪtʦjə]

Sott’e cuperte nun ce pare pezzendarije

['sɔt:ə ɛ ku'pɛrtə nun ʧə 'pɜrə pətʦənda'rɪjə]

U cuppine sœpe i guœje d'a tielle

[u ku'p:ɪnə 'sɜpə i 'ɡwɜjə d-a ti'ɛl:ə]

Chi se magne i mele, e chi se jele i dinde

[ki sə 'maɲ:ə i 'melə ɛ k:i sə 'jelə i 'dində]

I fung a rocchije e i fesse a ‘ccocchije

[i 'fʊnʤə a 'r:ɔc:ə ɛ i 'fɛs:ə a 'k:ɔc:ə]

A mappine du cafone é u stu'alette e u cavzone

[a ma'p:ɪnə d-u ka'fɤnə ɛ u stuwa'lɛt:ə ɛ u kavə'ʦɤnə]